Η πρόσφατη ειδησεογραφία, σχετικά με το πώς ένας πολύ πετυχημένος συντελεστής μιας δημοφιλούς σατυρικής εκπομπής, κατηγορείται για εκδικητική πορνογραφία, έσκασε στα μούτρα μας σαν “βόμβα”. Τουλάχιστον για εκείνους τους ένθερμους τηλεθεατές που ανεβάζουν σε “βάθρα”τους αγαπημένους τους τηλεοπτικούς ήρωες, δεν το λες και λίγο. Ο λόγος για τον Στάθη Παναγιωτόπουλο τον διάσημο «καφετζή» της παρέας των Ράδιο Αρβύλα που, σύμφωνα με το άρθρο στο in gr, δημοσιοποίησε πορνογραφικό υλικό με πρώην σύντροφό του, χωρίς την άδειά της.( https://www.in.gr/2021/12/14/greece/stathis-panagiotopoulos-orgi-meta-tis-apokalypseis-gia-revenge-porn-oi-kataggelies-kai-apomakrynsi-apo-radio-arvyla/). Και ναι μεν λέξεις όπως οργή χρησιμοποιούνται εύκολα στην ειδησεογραφία, κανείς όμως δεν αναφέρει ότι τέτοια συμβάντα δεν είναι καθόλου άγνωστα και στο κοντινό παρελθόν. Ας είμαστε ρεαλιστές, κι ας δούμε κατάματα την αλήθεια.
Όπως σε κάθε άλλη περίπτωση "κουτσομπολίστικων νέων", τα σχόλια στα social media περί του...δράστη, πήραν φωτιά και οι τηλε-δίκες άρχισαν. Βλέπεις, μια και η πανδημία κυριαρχεί στις ειδήσεις, θα πρέπει να δοθούν στο κοινό και κάποια πιο «καυτά» θέματα για να ανανεώσει το ενδιαφέρον του προς την τηλεόραση, καθώς τελευταία παρατηρούνται σημαντικές απώλειες και το διαδίκτυο μοιάζει να μονοπωλεί το ενδιαφέρον τουλάχιστον των νεότερων.
Όμως, το θέμα εδώ δεν είναι φυσικά οι τηλε-δίκες, αλλά η κατ’ εξακολούθηση παραβίαση της ιδιωτικής ζωής των γυναικών και ο βιασμός της γυναικείας προσωπικότητας μέσω της πορνογραφίας αφενός, αφετέρου οι “γυναικοκτονίες και συζυγοκτονίες” (σύμφωνα πάντα με την ορολογία της εποχής, με την οποία δεν συμφωνώ). Δεν θα ασχοληθώ εδώ με το δεύτερο, αλλά το πρώτο σκέλος.
Ας τα πάρουμε από την αρχή, λοιπόν. Σύμφωνα με την Υποδιεύθυνση Ηλεκτρονικού Εγκλήματος Αστυνομίας Κύπρου (https://cyberalert.cy/tips/asfaleia-sto-diadiktuo/to-fainomeno-revenge-porn-ti-einai-kai-pws-antimetwpizetai/&lang=1) όταν μιλούμε για revenge porn, ή εκδικητική πορνογραφία, αναφερόμαστε στην “αναπαραγωγή και διάθεση σεξουαλικά άσεμνων εικόνων ή βίντεο οι οποίες δημιουργήθηκαν από έναν σύντροφο κατά την διάρκεια μιας ερωτικής σχέσης, με ή χωρίς τη γνώση και τη συγκατάθεση του θύματος και οι οποίες αφού η σχέση τελειώσει, εκδικητικά διανέμονται δημόσια. Αυτά στη συνέχεια εξαπλώνονται πολύ γρήγορα σε ολόκληρο το διαδίκτυο μέσω ανώνυμων δικτύων, φόρουμ και ιστότοπων εκδικητικής πορνογραφίας." Πρέπει να τονιστεί εδώ, ότι η πορνογραφία και ιδιαίτερα η παιδική πορνογραφία, ανθεί στο υπο- διαδίκτυο ή σκοτεινό διαδίκτυο που ονομάζεται dark web και όποιος θέλει να μπεί εκεί, αυτομάτως τίθεται στο στόχαστρο των υπηρεσιών καταπολέμησης ηλεκτρονικού εγκλήματος. Βεβαίως, υπάρχουν και οι "ποντικοί" που κρύβονται εγκληματώντας χωρίς κανείς να τους ενοχλεί.
Το φαινόμενο της καταγραφής σεξουαλικών πράξεων σε κινητά τηλέφωνα, πάντως παρατηρείται έντονα και στα σχολεία, με σκοπό πάντοτε την εκδίκηση, η/και το bullying και όπως αποδεικνύεται, δεν είναι καθόλου σπάνιο στις μέρες μας.Δυστυχώς, όσο η τεχνολογία εξελίσσεται και γίνεται διαθέσιμη από τον οποιοδήποτε για να μπορέσει να κάνει οτιδήποτε για να βλάψει τον συνάνθρωπό του, τέτοια φαινόμενα θα τα βρίσκουμε μπροστά μας καθημερινά. Η πολιτεία, μπορεί να διώξει τους ενόχους, με την προυπόθεση όμως της ύπαρξης καταγγελιών. Για καταγγελίες, μπείτε εδώ, για την Κύπρο και την Ελλάδα αντίστοιχα: https://cyberalert.cy/, https://cyberalert.gr/
Θα επεκτείνω λίγο το θέμα, ασχολούμενη με την εκτίναξη της πορνογραφίας στην εποχή της πανδημίας, προκειμένου να συνδέσω την έξαρση της εγκληματικότητας εναντίον της γυναίκας, αλλά και των παιδιών, με τις συνθήκες ζωής του σήμερα, χωρίς φυσικά να προσπαθήσω έτσι να δικαιολογήσω όσα ΔΕΝ δικαιολογούνται.
Πέρα από καταγραφές αύξησης επισκεψιμότητας σε πορνογραφικού περιεχομένου ιστότοπους (πχ το Pornhub καταγράφει αύξηση 22% για το 2020) κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αντιμετωπίζουμε και μια καινούργια περίερη αύξηση σε επαγγέλματα που διατίθενται να κάνουν άνθρωποι προκειμένου να εξασφαλίσουν τα προς το ζην (πχ γυμνά μοντέλα σε κάμερες) και σχετίζονται πάντα με πορνογραφικό υλικό. Σύμφωνα με το άρθρο εδώ https://tvxs.gr/news/kosmos/pandimia-i-xrysi-epoxi-tis-pornografias, "η Ρέιτσελ Στιούαρτ, υποψήφια διδάκτωρ για θέματα σεξουαλικής εργασίας στο Πανεπιστήμιο του Κεντ στη Βρετανία, πιστεύει ότι, βάσει εσόδων, η πορνογραφία μέσω live κάμερας θα εξαφανίσει τις παραδοσιακές εταιρείες παραγωγής. Οι προσλήψεις αυξάνονται και οι μισοί από τους νέους εργαζόμενους δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία σε τέτοια εργασία. Επομένως, συνοψίζει,"η πανδημία δεν αυξάνει απλώς την κατανάλωση της βιομηχανίας του πορνό. Επεκτείνει και διαφοροποιεί το εργατικό της δυναμικό." Μπορούμε να κατανοήσουμε πλήρως πώς τα κλειδαμπαρώματα των πολιτών ενισχύουν και επαυξάνουν,μια υφέρπουσα μισάνθρωπη και ίσως-ίσως άρρωστη αντίληψη περί σαρκικών επαφών και ηδονής. Νοουμένου ότι πίσω από ένα laptop υπάρχει ανωνυμία, ένας άγνωστος X άνθρωπος, μπορεί να διαπράξει οποιοδήποτε έγκλημα και είναι τουλάχιστον αφελής όποιος νομίζει ότι όλα αυτά τα φαινόμενα που αντιμετωπίζουμε σήμερα είναι άσχετα και ασύνδετα.Όταν μάλιστα εμπλέκεται και η παιδική πορνογραφία, τότε σίγουρα θα πρέπει να ανησυχούμε πολύ. Από την άλλη, υπάρχει και ο παράγοντας κέρδος. Και αναρωτιέμαι, αλήθεια: " είναι μόνον θέμα εκδικητικότητας η έκθεση της γυναίκας σε πορνογραφικά sites από πρώην τους, ή μήπως εμπλέκονται και άλλα θέματα;
Στην δημοφιλή κωμική σειρά Big Bang Theory, η τηλεοπτική Penny ανακαλύπτει ότι το πρώην αγόρι της έχει δημοσιοποιήσει σε sites ιδιωτικές στιγμές τους χωρίς αυτή να το ξέρει. Μάλιστα αφήνεται να εννοηθεί ότι οι followers του site αυξάνονται με αυτή την ενέργεια. Άρα και η επισκεψιμότητα, άρα και τα κλίκς, άρα κάπου πίσω από όλο αυτό, υπάρχουν "έσοδα".Το επεισόδιο, μάλιστα, φαίνεται να στέκεται με χιούμορ απέναντι σε ένα τέτοιο σοβαρό θέμα, πράγμα που ξενίζει τον θεατή. Και αφήνει να εννοηθεί ότι στην Αμερική (και όχι μόνον) η προσβολή της ανθρώπινης και μάλιστα γυναικείας αξιοπρέπειας είναι κάτι το όχι και τόσο ασυνήθιστο. Δεδομένου μάλιστα ότι τα επεισόδια της σειράς προβάλλονταν πολύ πριν την πανδημία, αντιμετωπίζουμε άραγε ήδη μια ανησυχητική υπόνοια του τι επρόκειτο να επακολουθήσει, όταν οι συνθήκες ζωής θα άλλαζαν προς το χειρότερο;
Κατα την κα Βίκυ Βλάχου, Επίκουρη Καθηγήτρια Εγκληματολογίας,Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο, όπως γράφει σε άρθρο της στο site εγκληματολογικού περιεχομένου The Art of Crime, σημειώνονται τα εξής: " Κατά την πρώτη περίοδο εμφάνισης του Covid-19 η διαπραττόμενη βία κατά των γυναικών χαρακτηρίσθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης ως «σκιώδης πανδημία».Στην παρούσα συγκυρία, τονίζει η κυρία Βλάχου," υπάρχοντα προβλήματα ενισχύθηκαν, όπως η οικονομική δυσπραγία και ο μαρασμός επιχειρήσεων, νοικοκυριών και εργαζομένων, με την οικονομική στήριξη των πληττώμενων κοινωνικών ομάδων να προβάλει ως αναγκαία συνέπεια. Ειδικότερα, σε επίπεδο φαινομενολογίας του εγκλήματος, διαπιστώνεται αφενός η άνθηση συγκεκριμένων κατηγοριών εγκλημάτων, τα οποία μολονότι υφίσταντο και πριν από την πανδημία, τη δεδομένη χρονική περίοδο εμφανίζονται ιδιαίτερα ενισχυμένα και, αφετέρου, η μείωση άλλων ως απόρροια των ειδικότερων συνθηκών.Ενδεικτικά, αύξηση παρουσιάζουν το ηλεκτρονικό έγκλημα και η ενδοοικογενειακή βία." Διάβασε περισσότερα εδώ: https://theartofcrime.gr/%CF%83%CF%8D%CE%B3%CF%87%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%B9-%CE%B5%CE%B3%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%AF-%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%B2%CE%BB%CE%B7%CE%BC%CE%B1/
Σύμφωνα με μαρτυρίες γυναικών που έχουν υποστεί την εκδίκηση μέσω της έκθεσής τους σε πορνογραφικά sites, η γενική αίσθηση που κυριαρχεί είναι παρόμοια με βιασμό. Η ντροπή, που κλείνει στόματα και η απαξίωση της προσωπικότητάς τους, μοιάζουν να μην έχουν γιατρειά για πολλά χρόνια. Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, αναφέρουν ότι τους ζητήθηκαν και λύτρα για να δοθεί τέλος στο μαρτύριό τους. Υπάρχει μεγάλο ποσοστό γυναικών που υποχώρησαν και τα έδωσαν. Όμως, υπάρχει και η είδηση ότι οι καταγγελίες έχουν αυξηθεί.
Το εξωφρενικό είναι ότι υπάρχουν ηλίθιοι και ηλίθιες (συγχωρήστε μου την αμετροέπεια, αλλά μόνο έτσι μπορώ να τους χαρακτηρίσω)που γράφονται σε ειδικά sites για να "εκφράσουν" την εκδίκησή τους με όποιο μέσο θέλουν, βοηθώντας περαιτέρω την εγκληματικότητα αυτού του είδους. Λαμπρό παράδειγμα το Anon Me, που μετονομάστηκε σε
Anon Images, όπου οι χρήστες "εμπορεύονται" και μοιράζονται πορνογραφικό υλικό. Στη σελίδα https://screenshot-media.com/visual-cultures/toxic-masculinity/anonme-revenge-porn-site/ βρήκα ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο από την Alma Fabiani, γραμμένο τον Οκτώβρη του 2020 όπου αναφέρονται τα παρακάτω ανατριχιαστικά στοιχεία: "Το AnonMe είναι ένας πίνακας εικόνων χωρίς συναινετική πορνογραφία (NCP), που ονομάζεται επίσης ιστότοπος πορνογραφίας εκδίκησης, ο οποίος επιτρέπει στους χρήστες να δημοσιεύουν διαφημίσεις ζητώντας πληροφορίες για κάποιον συγκεκριμένο. Προσωπικά στοιχεία όπως φωτογραφίες, βίντεο και ακόμη και χώροι εργασίας παρέχονται στη συνέχεια από άλλους χρήστες στην πλατφόρμα, τα οποία τα υποκείμενα προφανώς δεν συναινούν να κοινοποιηθούν. Στη συνέχεια, το ζητούμενο περιεχόμενο κοινοποιείται από ανώνυμους χρήστες χωρίς καμία εξήγηση σχετικά με την προέλευσή του. Οι περισσότερες φωτογραφίες που δημοσιεύονται έχουν τίτλο με το πραγματικό όνομα της γυναίκας και τις περισσότερες φορές συμπληρώνονται με την ηλικία και την τοποθεσία. Όπως ήταν αναμενόμενο, κάτω από τις φωτογραφίες και τα βίντεο που κοινοποιούνται στο AnonMe, οι χρήστες (πιθανότατα άντρες) αφήνουν προσβλητικά σχόλια όπως «σκρόφα», «πόρνη» και πιο μισογυνιστικές συκοφαντίες του ίδιου τύπου." Όπως υποστηρίζει η αρθρογράφος εδώ, αρχικά ο ιστότοπος ονομαζόταν Anon-IB, και έκλεισε το 2018, αφού οι ολλανδικές αρχές συνέλαβαν τρεις από τους διαχειριστές της πλατφόρμας τον Απρίλιο του 2018 και κατέσχεσαν τον διακομιστή της. Τα πράγματα ήταν ήσυχα από τότε, αλλά δεν ξεχάστηκαν καθώς οι χρήστες του Reddit και του 4chan εξακολουθούσαν να δημοσιεύουν κατά καιρούς για το Anon-IB, ρωτώντας πού θα μπορούσε να βρεθεί η νέα εναλλακτική. Αν και φαίνεται απίθανο τα ίδια άτομα που διηύθυναν τον πρώτο ιστότοπο να εκτελούν τις νέες εκδόσεις του που εμφανίστηκαν από το 2019 μέχρι τώρα, οι χρήστες συρρέουν σε αυτόν, ανεξάρτητα από το να ζητούν περιεχόμενο που θυμούνται από τον προηγούμενο αρχικό ιστότοπο. "Έως σήμερα,δεν φαίνεται να έχουν εντοπιστεί οι εγκληματίες που διακινούν ένα τέτοιο υλικό, αντί να προωθούν τους teenagers να το αποφεύγουν", τονίζει η αρθρογράφος.
Δεν είμαι σε θέση να μπώ στην ψυχολογία της υπερ-έκθεσης ατόμων στα κοινωνικά δίκτυα, όπως δεν μπορώ να κατανοήσω και τον υπερβάλλοντα ζήλο των ανθρώπων να μειώσουν κάποιον συνάνθρωπό τους-πόσο μάλλον αν με αυτόν τον άνθρωπο είχαν σχέση-αλλά το μόνο που μπορώ να συμπεράνω είναι ότι πρέπει, για την ακρίβεια επείγει, να ανοίξουν τα στόματα και να αυξηθούν οι καταγγελίες. Όσο σιωπούμε, συναινούμε στο έγκλημα.Όσο οι γονείς επαναπαυόμαστε ότι το παιδί μας θα μας αφήσει ήσυχους δίνοντάς τους ένα κινητό για να βλέπουν cartoons, να είμαστε σίγουροι ότι κάποιοι καιροφυλακτούν να τα "ψαρέψουν".
Ειδικά στους έφηβους, που περνούν τα πάνδεινα στον καιρό της πανδημίας, θα πρέπει να δώσουμε την μεγαλύτερη προσοχή. Οι ψυχολόγοι μπορούν να συμβάλλουν πολύ στη βελτίωση της ψυχικής τους υγείας, αλλά εμείς σαν γονείς, οφείλουμε να είμαστε στην πρώτη γραμμή βοήθειας.
Η γυναίκα δεν θα πάψει ποτέ, δυστυχώς, για ορισμένους να αποτελεί υποδεέστερο όν και θα συνεχίσουν να την εκμεταλλεύονται και να την κατηγορούν για ματαιοδοξία, ναρκισσισμό,ανάγκη επίδειξης της θηλυκότητάς της, τον πόθο της, αν το θες, να αγαπά και να αγαπιέται, τις λανθασμένες εκτιμήσεις της για το άτομο που διαλέγει να αγαπά. Αλλά, όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά που της προσάπτουν, δεν έχουν φύλο τελικά. ΔΕΝ αφορούν μόνον την γυναίκα, αφορούν τον άνθρωπο, με τα ελαττώματα και τα προτερήματά του. Όσο περισσότερο βοηθήσουμε τη γυναίκα να κατανοήσει πως δεν είναι απαραίτητο να στηρίζεται στην εικόνα και στις selfies του κινητού για να νιώσει αυτοπεποίθηση, άλλο τόσο εκείνη θα σταματήσει να επιτρέπει την έκθεσή της στους τυχάρπαστους αγνώστους που θα ενισχύσουν το "εγώ" της, μεταφράζοντας την κολακεία σε βιασμό, μεταφορικά και κυριολεκτικά. Και μήπως τελικά, αδικούμε την γυναίκα, όταν χρησιμοποιούμε τον όρο "εκδικητική" πορνογραφία; Γιατί, στην τελική, υπάρχει όντως λόγος να εκδικηθείς κάποιον που απλά επέλεξε να συνεχίσει την ζωή του χωρίς εσένα, ή απλά σε εμπιστεύτηκε για να γίνεις ταίρι του, ενώ εσύ, με τον άρρωστο ψυχισμό σου, θέλησες να δείξεις πόση γοητεία ασκείς στο άλλο φύλο για να αποκτήσεις κοινό στο διαδίκτυο;